Van ve ilçelerini, Van’ın çevresinde bulunan illeri bile aşan Van Newrozu, İran’ı da kapsayan bir festivale, bir şenliğe dönüşmüş vaziyette!
Mart ayı denildi mi, akla dirilişin ve baharın müjdecisi Newroz Bayramı gelir. Sıkça dile getirilir; Newroz Bayramı, insanlık tarihinin en eski bayramlarından bir tanesidir. Tarihi süreç içerisinde farklı anlamlar da kazanarak, tabiri caizse “Kendisini güncelleyerek” günümüze dek geldi.
İsminden de anlaşılacağı gibi Newroz, “Yeni Gün” anlamına gelmektedir. Buna ilişkin çok derin tarihi ve mitolojik değerlendirmeler elbette ki yapılabilir. Fakat bu yazının amacı bu değildir!
Van Newrozu, sadece Van ile sınırlı kalan bir Newroz olmayı çoktan aştı. Bırakalım Van ve ilçelerini, Van’ın çevresinde bulunan illeri bile aşan Van Newrozu, İran’ı da kapsayan bir festivale, bir şenliğe dönüşmüş vaziyette!
İran’da da kutlanan Newroz Bayramı, İranlılar için önemli bir tatil dönemidir. Bunu fırsat bilen azımsanmayacak İranlı, soluğu Van’da alırlar. Bir yanıyla alışveriş yaparlarken, diğer yanıyla Van Newrozu’nda doyasıya eğlenirler!
Ama gelin görün ki Van Newrozu’nu tertipleyenler, organizasyonunu yapanlar bu durumu halen de anlamamış olacaklar ki bunu pas geçiyor, fiiliyatta diğer herhangi bir kente sergiledikleri yaklaşımı Van Newrozu’nda da sergiliyorlar. Bu ciddi bir hata ve haksızlıktır!
Kim ne derse desin Van Newrozu, Diyarbakır Newrozu ile boy ölçüşebilecek bir Newroz kutlamasıdır. Haliyle Diyarbakır Newrozu için sergilenen yaklaşımın aynısı veya çok daha iyisinin Van Newrozu için de sergilenmesi gerekiyor. Keza yukarıda da değindiğimiz gibi Van Newrozu, uluslararasılaşmada önemli bir adım atmış vaziyette!
İyi bir organizasyon ve planlama ile Van’daki Newroz kutlamaları için İran’dan çok daha büyük bir kitle Van’a akın edebilir! Bu anlamda Van Newrozu, Van’a ve Newroza çok daha farklı bir anlam ve misyon katabilir!
Bunları neden yazıyorum?
Geride bıraktığımız Pazar günü Van Newrozunu kutladı! Halktan ciddi bir katılım oldu! Belki de son zamanların en kalabalık Newroz kutlaması oldu! Ramazan ayı olmasına rağmen insanlar doyasıya eğlendiler.
Ancak bana kalırsa bir eksiklik vardı. O da şuydu; Davet edilen sanatçılar…
Şunu hepimiz biliyoruz; Newroz kutlamalarının iki yönü vardır. Bunlar:
Birincisi, kutlamalarda verilen siyasi mesajlar,
İkincisi ise insanların hareketli müzik eşliğinde doyasıya eğlenmesi.
Verilmek istenen siyasi mesajlar konusunda bir sorun yok! Fazlasıyla veriliyor. Ancak (kimseyi küçümsemeden, kimsenin de hakkını yemeden) Van’a gelmesi gereken sanatçılar bunlar olmamalıydı! Evet, belirttiğimiz gibi, amacımız birilerini küçümsemek veya değersizleştirmek değildir! En azından gelen sanatçıların yanısıra, tanınmış, alanda bulunan yüzbin civarındaki kitleyi coşturacak bir iki sanatçı da olmalıydı!
Burada sanatçıların ismini vermek yerine şunu bir kez daha vurgulamakta fayda var; Newroz alanını hınca hınç dolduran insanların orada olmalarının bir sebebi, dosayıla eğlenmektir! Çünkü insanlar Newroz alanından arılmaya başladıkları anda bile, “Gelecek yılın Newrozu biran önce gelse de doyasıya eğlensek” düşüncesindedirler. Bu anlamda Van açısından adeta gelenekselleşen bir durum var; Van’ı ve Newroz’unu sıradan ele almak! Hemen her yıl, bu durumu yaşıyoruz! Bütün güç Diyarbakır’a harcanırken, sürekli olarak Van görmezden geliniyor! Hani bilerek, isteyerek yapılsa herhalde ancak bu kadarı olur! Bu noktada alttan alta da halkta bir tepki de yok değil!
Bu anlamda; bana kalırsa Van Newroz’unu artık her yönüyle Van organize etmeli! Buna, Van’a gelecek sanatçıların belirlenmesi de dahil olmalı! Ha, tarihler ortak belirlenebilir. Aynı şekilde Van’a gelecek siyasiler de ortak belirlenebilir. Ama diğer yönüyle inisiyatifi Van almalı!
Madem “Yerinden yönetim” diyoruz, madem “Ademi merkeziyetçilik” diyoruz, o halde Van Newrozunun organizasyonunu da Van’da yapılmalı ve gelecek olan sanatçıların belirlenmesinde söz sahibi olmalı!
Diğer bir konu ise, bana kalırsa İran’dan tanınmış bir sanatçının getirtilmesi son derece mantıklı olacaktır!
Bir aralar Ermenistan’dan da Van Newrozu’na gelmeler başlamıştı! Bu anlamda neden bir tane de tanınmış Ermeni sanatçı olmasın! Ve Van Newrozu için neden İran ve Ermenistan’da da tanıtımlar yapılmasın!
Evet, tekrardan yazalım; iyi bir Newroz organizasyonu ile Van Newrozu uluslararası bir organizasyona dönüştürülebilir. Daha da önemlisi, bu uluslararasılık sadece Newroz ile sınırlı da kalmaz…Van’ı farklı bir merkez haline getirir….
