ÖZEL HABER/ Ajans65
Türkiye'de Instagram'a erişim engeli getirildi. Sosyal medya platformlarına yönelik bu son hamle, Türkiye'nin ifade özgürlüğü sicilini bir kez daha gündeme getirdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından alınan karar, çeşitli suç unsurları gerekçe gösterilerek uygulandı. Ancak bu karar, hükümetin dijital alan üzerindeki kontrolünü artırdığı ve eleştirel sesleri susturmaya çalıştığı yönündeki endişeleri daha da güçlendirdi.
Ne Oldu?
Türkiye'de Instagram'a erişim engeli getirildi. BTK, bu kararı 30 Temmuz 2024 tarihinde sabah saatlerinde duyurdu. Bu adım, sosyal medya kullanıcıları arasında büyük bir şaşkınlık ve tepki yarattı. Kullanıcılar, Instagram'a erişmekte zorluk çekerken, bu durum sosyal medya ve internet özgürlüğü konularında yeni tartışmalar başlattı.
Neden Erişim Engeli Getirildi?
BTK, Instagram'a getirilen erişim engelinin arkasında yatan nedenleri şöyle açıkladı: "Atatürk'e hakaret", "çocuğa yönelik cinsel istismar", "kumara ve uyuşturucuya yönlendirme" gibi suç unsurları içeren içerikler. Ancak, eleştirmenler bu gerekçelerin sansürü meşrulaştırmak için kullanıldığına inanıyor. Türkiye'de ifade özgürlüğü üzerindeki baskılar, uluslararası raporlara göre her geçen gün artıyor.
- 2023 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi: Türkiye, 180 ülke arasında 165. sırada yer alıyor.
- Erişim Engellenen Haber Siteleri: 2024 itibarıyla 6.200'den fazla haber sitesi erişime kapatıldı.
- Sosyal Medya Paylaşımlarından Yargılananlar: Son üç yılda 100.000'den fazla kişi hakkında soruşturma açıldı.
Kim Tarafından Alındı?
Karar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından alındı. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, sosyal medya platformlarının Türkiye'ye karşı çifte standart uyguladığını iddia ederek kararı savundu. Ancak, muhalefet partileri ve insan hakları örgütleri, bu kararı eleştirdi ve ifade özgürlüğünün ciddi biçimde kısıtlandığını belirtti.
Nerede ve Ne Zaman Uygulandı?
Erişim engeli, Türkiye genelinde uygulanarak kullanıcıların Instagram'a erişimini engelledi. 30 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe giren bu karar, ülke genelinde milyonlarca kullanıcıyı etkiledi ve sosyal medyada büyük yankı uyandırdı.
Nasıl Uygulandı?
BTK, katalog suçlar nedeniyle Instagram'ı re'sen kapatma yetkisini kullanarak erişim engelini hızlı bir şekilde hayata geçirdi. Türkiye'de erişim engelleri genellikle DNS ve IP tabanlı yöntemlerle uygulanıyor. Bu tür kararların 24-48 saat içinde mahkeme tarafından onaylanması gerekiyor, ancak geçmişte bu sürecin çoğu kez formaliteden öteye gitmediği biliniyor.
Tepkiler ve Yorumlar
Siyasi Tepkiler:
-
CHP Genel Başkanı Özgür Özel: "Hükümetin ifade özgürlüğünü bu denli kısıtlaması, demokrasimize vurulmuş ağır bir darbedir. Sosyal medya platformlarına erişim engeli koymak, halkın bilgiye erişim hakkını elinden almaktır."
-
HDP Yetkilileri: "Bu tür erişim engelleri, hükümetin eleştirel sesleri bastırma çabalarının bir parçası. Türkiye, otoriter bir yönetim anlayışına doğru hızla ilerliyor."
-
MHP Yetkilileri: "Ulusal güvenliğimiz her şeyden önce gelir. Sosyal medya platformları, Türkiye'nin hassasiyetlerine saygı göstermeli ve kurallarımıza uygun davranmalıdır."
Uluslararası Tepkiler:
-
Amnesty International: "Türkiye'deki bu yeni yasaklama, insan hakları ihlallerine yol açıyor. Hükümet, kendi halkını susturmak için dijital engeller yaratıyor."
-
Meta (Facebook): "Türkiye’deki yasalara uygun olarak çalışmaya devam edeceğiz ve kullanıcı güvenliğini sağlamak için adımlar atmayı sürdüreceğiz." Ancak, Meta’nın yasaklara karşı daha sert bir tavır almaması eleştiriliyor.
Medya Yorumları:
-
EngelliWeb Raporu: "Türkiye'deki internet sansürleri, demokratik değerlerin ve ifade özgürlüğünün önünde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Erişim engellemeleri, kullanıcıların bilgiye erişimini kısıtlıyor ve otosansüre yol açıyor."
-
VOA Türkçe ve CNN: "Instagram'a getirilen erişim engeli, kullanıcılar arasında ciddi tepkilere yol açarken, haber alma özgürlüğüne de darbe vurdu."
Uzman Görüşleri ve Analizler
Uzmanlar, Türkiye'deki sosyal medya yasaklarının geniş bir sansür politikasının parçası olduğunu vurguluyor. Bu durumun, Türkiye'nin demokratik değerleri üzerindeki etkileri tartışılıyor.
-
İnternet Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Aylin Kaya: "Bu tür kararlar, hükümetin eleştirel sesleri susturma eğilimini açıkça ortaya koyuyor. Türkiye'nin dijital alanındaki bu baskıcı tutumu, demokratik değerlere zarar veriyor ve toplumda korku iklimi yaratıyor."
-
Sosyal Medya Analisti Can Yılmaz: "Instagram'a erişim engeli, Türkiye’nin dijital otoriterizme doğru kaydığına dair endişeleri artırıyor. Bu tür yasaklar, halkın bilgiye erişim hakkını zedeliyor ve dijital iletişimi kısıtlıyor."
Genel Değerlendirme
Instagram’a yönelik erişim engeli, Türkiye'de sosyal medya düzenlemeleri ve ifade özgürlüğü konularında yeni tartışmalara kapı araladı. Hükümet, sosyal medya platformlarının daha fazla sorumluluk almasını talep ederken, bu adımların insan hakları ve ifade özgürlüğü açısından ciddi sonuçlar doğuracağı açık. Türkiye'deki erişim engeli, sadece yerel değil, uluslararası düzeyde de geniş yankı buldu ve Türkiye'nin dijital özgürlükler konusundaki sicilini daha da zedeledi.
İfade özgürlüğü ve demokratik değerler üzerindeki bu tür tehditler, toplumun daha fazla katılımcı ve eleştirel bir tutum sergilemesini gerektiriyor. Hükümetin sosyal medya platformlarına karşı yürüttüğü bu baskıcı politikalar, önümüzdeki dönemde daha fazla tartışma ve eleştiriye yol açacak gibi görünüyor.