Van’ın Erciş ilçesindeki Morgedik Barajı, son günlerde yaşanan su kesintileri ve yapılan tehlikeli gaz tespitleri ile gündemde. 27 Eylül 2024 tarihinde DSİ 17. Bölge Müdürlüğü tarafından Van İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'ne yapılan başvuru üzerine AFAD ekipleri, Morgedik Barajı’nda tehlikeli gazların bulunduğu yönünde bir rapor hazırladı. Bu raporda, AP4C cihazı ile yapılan ölçümlerde, kan zehirleyici bir gazın tespit edildiği ve MULTIRAE Hava kontrol cihazı ile yapılan incelemelerde 20.00 ppm seviyesinde Hidrojen Siyanür (HCN) gazının bulunduğu belirtildi. AFAD, bu durumun halk sağlığını tehdit ettiğini açıkça bildirdi ve derhal önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı.
Ancak, AFAD’ın bu raporunun gündeme gelmesinin ardından DSİ'nin yaptığı açıklama, kamuoyunda çelişkili bir durum yarattı. DSİ, 10 Eylül 2024 tarihinde Morgedik Barajı dipsavağında meydana gelen bir arıza nedeniyle suyun renginde ve kokusunda değişimler olduğunu doğruladı. Ancak, su numunelerinin alınıp yapılan laboratuvar incelemelerinde, sudaki mangan seviyesinin 30 mg/l olarak ölçüldüğünü ve bu değerin içme suyu standartlarına uygun olduğunu belirtti. Açıklamada, herhangi bir tehlikeli maddeye rastlanmadığı, suyun güvenli olduğu vurgulandı.
Bu iki açıklama arasındaki fark, AFAD raporunda Hidrojen Siyanür tespit edilmesine rağmen, DSİ tarafından sadece mangan seviyesinden bahsedilmesi, kamuoyunda kafa karışıklığına yol açtı. AFAD’ın raporunda çok ciddi sağlık risklerine dikkat çekilirken, DSİ'nin açıklaması, durumu hafife alan bir dilde yapıldı.
AFAD ve DSİ Açıklamaları Arasında Çelişki
AFAD’ın yaptığı ölçümler, 20.00 ppm HCN düzeyinde bir Hidrojen Siyanür gazı tespit ederken, Kaymakamlık suyun mangan değerlerine dikkat çekerek herhangi bir sağlık sorunu olmadığını duyurdu. AFAD’ın raporu, kan zehirleyici gazların varlığına dikkat çekerken, Kaymakamlık suyun içme standardına uygun olduğunu belirtti.
AFAD'BARAJ'DA YAPTIĞI ÖLÇÜMLER SONRASI TUTTUĞU TUTANAK
TUTANAĞIN AÇIKLAMA METNİ
" DSİ 17. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ'nün, 27.09.2024 tarihinde Van İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'ne yapılan başvuru üzerine, Erciş ilçesi sınırları içerisindeki Morgedik adlı Dibsavak tüneli içerisinde tehlikeli gaz içeriği soruşturmasıyla talepte bulunulmuştur. Başvuruya istinaden olay yerine uzman AFAD ekipleri yönlendirilmiştir. Olay yerine ulaşan ekiplerimizin yerinde olay ölçümleri sonucunda AP4C cihazı en yüksek düzeyde KAN ZEHİRLEYİCİ ve yine MULTİRAE Hava kontrol cihazımızın 20.00 ppm sıra HCN (Hidrojen Siyanür) üretimi tespit edilmiştir. Ölçüm sonucu durumun Canlı Sağlığını tehdit ettiği, 17 bölge müdürlüğü yetkili personele bildirilmiştir. Ayrıca gerekli ölçümlerin alınması konusunda iş bu belgeyi karşılıklı imzalar ile yazılı tutanaklar haline getirilmiş birer nüsha halinde örneği alınmıştur"
ERCİŞ KAYMAKAMLIĞI VE DSİ TARAFINDAN YAPILAN AÇIKLMA
Bu çelişki, Morgedik Barajı'ndan su temin eden halkı endişelendirirken, yetkililerden daha ayrıntılı ve şeffaf bir açıklama bekleniyor.
