Son 20 yılda Türkiye’de doğurganlık hızında önemli bir düşüşün yaşandığını verilerle ortaya çıkıyor. TÜİK verilerine göre, ülke genelinde 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızı 2022 yılında 1,69'a geriledi.
AJANS65 TV - Türkiye’de doğurganlık hızı düşerken, var olan oran halen AB ortalamasının üzerinde. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülke genelinde 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızı 2022 yılında 1,69'a geriledi. Geçen yıl, Türkiye'de doğan canlı bebek sayısı 1 milyon 35 bin 795 oldu.
TÜİK, 2022 yılına ilişkin doğurganlık istatistiklerini yayınladı. Buna göre, canlı doğan bebek sayısı 2022 yılında 1 milyon 35 bin 795 oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4'ü erkek, yüzde 48,6'sı kız oldu.
‘Doğurganlık hızı’ ne anlama geliyor’
TÜİK açıklamasına göre, toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2022 yılında 1,62 çocuk olarak gerçekleşti. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2022 yılında 1,62 oldu. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10'un altında kaldığını gösterdi.
İlk sırada Urfa, son sırada Kütahya ve Zonguldak
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2022 yılında 3,59 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,94 çocuk ile Şırnak, 2,62 çocuk ile Mardin izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1,18 çocuk ile Kütahya ve Zonguldak oldu. Bu illeri 1,21 çocuk ile Karabük, 1,26 çocuk ile Bartın izledi.
Doğurganlık hızı AB ortalamasının üzerinde
AB üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1,84 çocuk ile Fransa olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,13 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2021 yılında binde 1,71 olan Türkiye, AB üyesi ülkeler arasında 6. sırada yer aldı.
Kaba doğum hızı binde 12,2 oldu
Kaba doğum hızı, bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade etmektedir. Kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2022 yılında binde 12,2 oldu. Diğer bir ifade ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2022 yılında 12,2 doğum düştü.
Kaba doğum hızında Urfa ilk sırada
Kaba doğum hızı illere göre incelendiğinde, 2022 yılında kaba doğum hızının en yüksek olduğu il binde 27,3 ile Şanlıurfa oldu. Bu ili binde 23,7 ile Şırnak, binde 21,2 ile Mardin izledi.
Kaba doğum hızının en düşük olduğu il ise binde 7,4 ile Zonguldak oldu. Bu ili binde 8,2 ile Bartın ve Çanakkale, binde 8,3 ile Giresun izledi.
Kaba doğum hızı ab ülkelerinden daha yüksek
Türkiye'nin kaba doğum hızının AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızlarından daha yüksek olduğu görüldü. AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızları incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek kaba doğum hızına sahip olan ülkenin binde 12,0 ile İrlanda olduğu, en düşük kaba doğum hızına sahip olan ülkenin ise binde 6,8 ile İtalya olduğu görüldü.
Doğurganlık hızının en yüksek olduğu yaş grubu 25-29 oldu
Yaşa özel doğurganlık hızı, belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2022 yılında binde 107 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
Genç yaşta doğum hızı geriledi
‘Adölesan doğurganlık hızı’ olarak adlandırılan 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısı 2001 yılında binde 49 iken 2022 yılında binde 12'ye düştü. Diğer bir ifadeyle, 2022 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 12 doğum düştü.
AB üyesi 27 ülkenin adölesan doğurganlık hızları incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke binde 37 ile Bulgaristan, en düşük adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke ise binde 1 ile Danimarka oldu. Adölesan doğurganlık hızı 2021 yılında binde 13 olan Türkiye, AB üyesi 7 ülke ile beraber AB ortalamasının üzerinde yer aldı.
Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,2
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2022 yılında 29,2 oldu. İlk doğumunu 2022 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 26,8 oldu.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il İstanbul
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2022 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il 28,4 ile İstanbul oldu. Bu ili 28,3 yaş ile Trabzon, 28,2 yaş ile Tunceli ve Rize izledi.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu il ise 23,8 ile Ağrı oldu. Bu ili 24,2 yaş ile Muş ve Şanlıurfa, 24,6 yaş ile Kilis izledi.
Doğumların yüzde 3,2'si çoğul doğum olarak gerçekleşti
Doğumların 2022 yılında yüzde 3,2'si çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların yüzde 96,4'ü ikiz, yüzde 3,5'i üçüz ve yüzde 0,1'ü dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
Doğumların yüzde 38,2'si annenin ilk doğumu olarak gerçekleşti
Doğum sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2022 yılında doğumların yüzde 38,2'sinin ilk, yüzde 30,7'sinin ikinci, yüzde 17,5'inin üçüncü, yüzde 12,7'sinin ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleştiği görüldü.
