DEM Parti Van Milletvekili Mahmut Dindar tarımsal alanda yaşanan sorunları meclis gündemine taşıdı. Türkiye’de sayıları kısıtlı olan tarım danışmanları hakkında meclis araştırması isteyen Dindar, “İlgili bakanlığın geçici bir proje olarak yaklaştığı tarımsal danışmanlık hizmetinin kurumsallaştırılması, tarım danışmanlarının çalışma koşulları ve ödeneklerinin iyileştirilmesi ve tarım danışmanlarının güvenceli istihdam edilmesi için gerekli olan çalışmaları belirlemek amacıyla” meclis araştırması talep etti.
AJANS65 TV - DEM Parti Van Milletvekili Mahmut Dindar tarımsal alanda yaşanan sorunların yanısıra, tarım danışmanlarının durumu hakkında meclis araştırması istedi. Araştırmanın gerekçesinde Dindar, “Tarım sektörünün istihdam ve ekonomi içerisindeki payı her geçen dönem azalırken gıda fiyatlarındaki fahiş artışlar yeni sorunlara yol açmaktadır. Toplumsal yaşam için gerekli olan ekolojik ve sürdürülebilir tarım için bilinçli çiftçilerin üretim yapması gereklidir. Bilinçli çitçi ve üreticiye ulaşmak için gerekli danışmanlık, rehberlik ve destek sistemlerinin yetkin danışmanlarca sağlanması gereklidir. Bu kapsamda kalkınma süreci içerisindeki kırsal kesimlerde olduğu kadar, topyekûn tarım sektörünün gelişmesinde vazgeçilmez bir unsur olarak tarımsal yayım ve danışmanlık çalışmaları kurumsallaştırılmalıdır” değerlendirmesi yapıldı.
‘TARIM DANIŞMANLARI ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA ÇALIŞTIRILMAKTADIR’
Dindar değerlendirmelerine şu şekilde devam etti:
“Türkiye’de ise sayıları çok kısıtlı olan tarım danışmanları da mevcut işleyiş ve sistemsizlik nedeniyle mağdur edilmiş durumdadır. Tarım bakanlığının “kadrolu-sürekli” çalışanları olması gereken tarım danışmaları bugün asgari ücretin altında bir gelirle hizmet sunmaktadır. Sayısı 2.000 civarında olan tarım danışmalarının sorunlarının çözülmemesi, tarımsal bilinçlenmeye önem vermediğini de göstermektedir. İşleyiş tebliğlerinin ve ödemelerin güncel ekonomik gelişmelere, kur şoklarına, enflasyona uygun geliştirilmediği ifade edilmektedir.
‘TARIM DANIŞMANLARINA VERİLEN ÖDENEK DEĞERİNİ YİTİRMİŞTİR’
Tarım danışmanlarına 2023 yılı için yıllık olarak 2 dönem şeklinde verilen 72 bin liralık ödenek, TL’de yaşanan değersizleşme süreçleri sonunda güncel olarak alım değerini yitirmiştir. 2024 yılı için düzenlenen miktarın 144 bin TL olduğu ifade edilmektedir. Aylık bazda açlık sınırının ve asgari ücretin altında kalan bu miktar ile tarım danışmanlığını sürdürmek mümkün değildir. Tarım danışmanlarının sigorta, vergi, işyeri kirası, Tarım İl Döner Sermaye Birimi tarafından kesilen makbuzlar, muhasebeci ücreti, işletme ziyaretleri yakıt giderleri, faturalar, yemek, büro giderlerini de kapsayan bu miktar güncel değerler esas alınarak minimum 2024 yılı için en az 360 bin TL’nin üzerine çıkarılmalıdır. Yaşanan enflasyon ve ekonomik kriz koşullarına göre bu ödemenin güncellemesi gerekiyor. Tarım danışmanlarının BAĞ-KUR ve vergi primleri için düzenleme yapılmalı ve bu giderleri teşvik kapsamında karşılanmalıdır. İş süreçlerinde araç kullanmak zorunda kalan tarım danışmanlarının MTV gideri, Zorunlu Trafik Sigortası bile yüzde yüz artmış ama gelirleri artmamıştır. Tarım danışmanlarının üyelik aidatları ve diğer bazı giderleri dışına yoğun bir bürokrasi ile uğraştıkları ve bu bürokrasi nedeniyle dönem dönem hakkaniyetsiz olabilecek cezalar kesildiği ifade edilmektedir.
‘YOKSULLUK SINIRININ ÜZERİNDE BİR ÜCRET VERİLMELİ’
Tarım danışmanlarının verimli bir danışmanlık yapabilmeleri amacıyla tarımsal danışmanlara yoksulluk sınırının üzerinde ödeme yapılmalıdır. Tarım danışmanları tarım bakanlığı bünyesinde sözleşmeli yada kadrolu çalışmalıdır. Kadro verilemiyorsa danışmanların işlerini yapabileceği büro desteği ve insan onuruna yakışır bir ücret imkanı sağlanmalıdır. Bu bağlamda;
Tarımsal yayım ve danışmanlık projelerinin geliştirilerek devam ettirilmesi, serbest tarım danışmanlarından kesilen teminatlar ve tevkifat kesintilerinden kaynaklanan mağduriyetlerin giderilmesi, tarım danışmanları arasında illerdeki ve uygulamalardaki farklılıklarının giderilmesi, uygulama esaslarına ilişkin tarım danışmanlarının alanda tespit ettikleri ihtiyaçların karşılanması gereklidir. Tarım danışmanlarına yönelik arazi ve büro denetimleri makul düzeyde, amacına uygun ve işleyişi iyileştirme amacıyla olmalıdır. Hizmetlerin devamı esnasında dönem sonu itibariyle danışmanın hizmet verme alanı değişikliğinden doğabilecek mağduriyetler giderilmelidir.
‘KAMUYA GEÇİŞLERİNİN ÖNÜ AÇILMALI’
Sertifika sahibi olan ve de sahada bilfiil çalışan Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamuya geçiş imkânları geliştirilmelidir. Yine “Serbest Yeminli Tarım Orman Müşavirlik” konusu tarım danışmanlarının talebi doğrultusunda geliştirilmelidir. Danışmanlık hizmetinin kurum içi hizmet kabul edilmesi ve Dosya başı ve de ÇKS belge ücreti ödenmemesi için gerekli düzenleme yapılmalıdır. Tarım danışmanları özlük hakları güvence altına alınmalıdır. Danışmanlık Hizmetlerinin eğitim hizmeti olduğu gerçeği ile bu işleyişteki KDV oranın %8 olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Bir tarım danışmanının yıllık minimum/ortalama 36.000 TL kira gideri, 9.000 TL muhasebe defter harcaması, 10.000 TL vergi ödemesi, 6.000 TL elektrik faturası, 8000 TL belediye harç ve su bedeli, 2.000.TL tarım döner sermaye katkısı, maliyeye ödenen teminat 3.600 TL 42.000 TL SGK-Bağkur ödemeleri giderleri olmaktadır. Araç ve yakıt giderleri minimum 24.000 TL’dir. Kırtasiye, yemek giderleri de dahil edilince söz konusu 144 bin TL’lik ödeme sabit giderler için bile çok yetersiz kalmaktadır. Tarım danışmanların da net olarak minimum 30 bin TL’nin altında bir aylıkla hizmet sunmaları beklenmemelidir. İl ve bölgelere göre farklılaşmakla birlikte danışmanların maliyetlerinin verilen teşviğin üzerinde gerçekleştiği ifade edilmektedir. Bu bağlamda tarım danışmanlarının iş ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, bilinçli çiftçi ve üreticiye nitelikli danışmanlık hizmetlerinin sunulması ve amacıyla bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.” (HABER MERKEZİ)