Ajans65 TV’de yayınlanan "İnanç ve Feodal İlişkiler" programına konuk olan araştırmacı sosyolog Zeynelabdin Çelebi, feodal toplumların inanç yapıları üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Gazeteci İdris Yılmaz’ın sorularını yanıtlayan Çelebi, dinlerin tarihsel gelişimini ve toplumsal yapılarla olan ilişkisini ele aldı.
İnançların Toplum Üzerindeki Tarihsel Rolü
Programda, Çelebi, insanlık tarihinin başlangıcından bu yana inançların önemli bir yapı taşı olduğunu belirterek, "İlk insanlar doğal unsurlara taparken zamanla tek tanrılı inançlara yöneldiler. Bu süreç, tarım devriminden sanayi devrimine kadar birçok aşamadan geçti ve toplumları şekillendirdi" dedi. İnançların insanlık tarihindeki dönüşümlerine dikkat çeken Çelebi, özellikle Ortadoğu’daki inançların toplumsal etkilerini vurguladı.
Feodalizm ve İnanç İlişkisi
Feodal sistemlerin dini araçsallaştırdığına değinen Çelebi, toprak sahipleri ve yerel yöneticilerin halkı yönlendirmek için dini nasıl kullandıklarını açıkladı. Çelebi, "Feodal toplumlarda dini liderler, halkın inançlarını kontrol etmek için önemli bir rol oynadı. Bu liderler, dini bir baskı aracı olarak kullandı ve toplumu yönlendirdi. Tarih boyunca dinler, iktidar mücadelelerinin bir parçası haline getirildi" ifadelerini kullandı.
Mezheplerin Ortaya Çıkışı
Çelebi, İslamiyet’in doğuşu sonrası mezheplerin ortaya çıkışına değinerek, "İslam’ın peygamber döneminde herhangi bir mezhep yoktu. Ancak, Peygamber'in ölümünden sonra başlayan iktidar mücadelesi, mezheplerin doğuşuna neden oldu. Bu süreç, toplumlar arasında büyük çatışmalar yarattı ve İslamiyet’in farklı mezheplere ayrılmasına yol açtı" dedi. Mezheplerin tarihsel olarak toplum üzerindeki etkilerine dikkat çeken Çelebi, bu ayrışmaların dini yapılar üzerindeki etkisini değerlendirdi.
Kadının Toplumsal Rolü
Feodal toplumlarda kadının rolü üzerine de konuşan Çelebi, "Tarih boyunca kadınlar inanç ve toplum ilişkilerinde geri planda kaldı. Feodal sistemler, kadınları sosyal hayattan uzaklaştırdı ve bu durum hala birçok toplumda devam ediyor" şeklinde konuştu. Çelebi, kadınların toplumsal düzenin şekillenmesindeki rolünün tarih boyunca göz ardı edildiğini belirtti.
Toplumsal Düzen ve Din
Program boyunca Çelebi, dini inançların toplumsal düzeni şekillendirdiğini ancak zamanla bu düzenin iktidarlar tarafından manipüle edildiğini ifade etti. "Dinin başlangıçtaki amacı toplumsal düzeni sağlamak olsa da zamanla iktidar mücadelelerinin bir parçası haline getirildi" diyen Çelebi, bu durumun günümüze kadar devam ettiğini belirtti.
