Büyük tartışmalara ve ölümlere neden olan meralar ve Hazineye ait araziler meclise taşındı. Yeşil Sol Parti Van Milletvekili Mahmut Dindar İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi. Verilen soru önergesinde, “Son bir yıl içerisinde Van'ın Çatak, Başkale, Muradiye, Erciş, Bahçesaray ilçelerinde mera arazi anlaşmazlıkları nedeniyle çıkan silahlı kavgalarda birçok kişi yaşamını yitirmiş birçok kişi de yaralanmıştır” ifadeleri dikkat çekilirken, “kiraya verilen meralar için önceden yerelde bsulunan halktan görüş alınıp alınmadığı soruluyor.
HABER MERKEZİ / AJANS65 TV
Son zamanlarda bölgedeki birçok ilde mera ve hazine arazilerinden kaynaklı ölümlü ve yaralanmalı kavgalar yaşandı. Son bir yılda ölümlü kavgalarda artış yaşanırken, Yeşil Sol Parti Van Milletvekili Mahmut Dindar İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.
Verilen sonur önergesinnde, mera arazilerine ilişkin uzun yıllara yayayılan çözümsüzlüğün, mahkeme süreçlerinin çok geç işletilmesinin, ortak kullanıma açık olan meraların rant ve yasak uygulamaları nedeniyle daraltılmasının, kıtlık ve kuraklık nedeniyle bu alanların daha değerli hale gelmesini ve bu kapsamdaki kavga ve çatışmaların çoğalmasına yol açtığına dikkat çekilerek, “Son bir yıl içerisinde Van'ın Çatak, Başkale, Muradiye, Erciş, Bahçesaray ilçelerinde mera arazi anlaşmazlıkları nedeniyle çıkan silahlı kavgalarda birçok kişi yaşamını yitirmiş birçok kişi de yaralanmıştır. Bu durum Van’a özgü olmayıp hayvancılığın yoğun yapıldığı bölge illerinin genelinde yaşanmaktadır. Yayla yasakları, özel güvenlikli bölgeler nedeniyle girişe yasaklı bölgelerin artması mera arazilerini daha önemli hale getirmektedir. Bazı bölgelerin yasaklanması mera arazilerinde aşırı otlatma, geri dönüşü olmayacak şekilde tüketime ve ifade edilen kavgalara ve diğer bazı sorunlarına yol açmaktadır. Son bir yıl içerisinde Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 6 kişi, Kars’ın Sarıkamış ilçesinde 2 kişi, Urfa’nın ilçelerinde yüzden fazla kişi, Mardin’de 12 kişi, mera arazisi için çıkan kavgada yaralanmıştır. Sadece Urfa’da mera ve hazine arazilerinin kullanımı için çıkan kavgalarda bir yılda 15 kişinin yaşamını yitirdiği kamuoyuna yansımıştır” denildi.
‘BİRÇOK YERDE KÖY MERASI BAŞKA YERLERE KİRALANDI’
Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
“Birçok yerde hayvan sayısı az denilerek geleneksel olarak bir köye ait olan meranın kullanımında sınırlama getirilmiş ve meraların bir kısmı başka yerlerde yaşayan kişilerin kullanımına açılmıştır. Köyde yaşayanların rızası ve onayı alınmadan geleneksel olarak köylüye ait olması gereken mera kullanım alanları kiralanırken öncelikle orada yaşayanların görüşü alınmalıdır. Kiralama süreçlerinde otlatma hakkı ve otlatma kapasitelerinin ihlal edildiği, kiraya verilen kişilerin sözleşmede belirtilen sayının çok üzerinde hayvan getirdiği ve merayı aşırı otlattığı, kira bedelinin köy bütçesine veya köylünün ortak harcamalarına katkı olarak verilmediği ifade edilmektedir. Mera komisyonunun oluşumunda bölgeyi iyi bilen ve geleneksel olarak konu hakkında farkındalığı olan kişilerin seçilmediği, mera yasasında konu hakkında yetkilendirilen kişilerin yereli bilmediği, yerelden görevli olan muhtar ve diğer görevlilerin bazen görevlerini ihmal ve istismar ettiği ifade edilmektedir. Ayrıca siyasi iktidar adına görev yapan bazı kamu görevlilerinin köyler/köylüler arasında siyasi ayrımcılık yaptığı, iktidar partisine az oy çıkan yerlerde halkın aleyhine olabilecek komisyon kararlarını aldırdığı ifade edilmektedir. Bu yönüyle meraların kiralanması sürecinde kamu yararı ve meraların korunması öncelik olmaktan çıkmış ranta, siyasi kayırmacılığa ve toplumsal barışı bozan vakalara alan açılmıştır.”
Dindar, Bakan Yerlikaya’nın yazılı olarak yanıtlaması talebiyle şu sorular yöneltildi:
- Türkiye’de toplam mera arazisi alanı ne kadardır? Bunun bölgesel dağılımı nedir?
- Yıllar itibariyle yok olan mera alanı miktarı ne kadardır? Meraların azalmasının önüne geçmek amacıyla hangi tedbirleri alacaksınız?
- Mera kiralama süreçlerinde yaşanan temel sorunlar nelerdir? Mera kiralamada yerelde yaşyan halkın onayı, görüşü ve yararını öncelemek amacıyla bir çalışma başlatacak mısınız?
- Mera kiralamasında kiralayanların, kira koşullarını ihlal etmemesi, aşırı otlatmaya yönelmemesi, otlatma hakkını ihlal etmemesi amacıyla alınan tedbirler nelerdir?
- Tüm mera kiralama sözleşmelerinde başka bir il ve ilçeden gelip köyün merasını kiralayan kişi sayısı kaçtır?
- Türkiye’de 2015-2023 mera kavgaları nedeniyle yaralanan, engelli kalan, yaşamını yitiren, tutuklanan ve hüküm giyen kişi sayısı kaçtır?
- Mera kavgalarınını nedenlerine dair bakanlığınızın yaptığı bir araşırma mevcut mudur?
- Yayla yasakları ve güvenlikli bölge ilanlarının meraların yok olmasına etkisi hakkında bakanlığınızın yaptığı bir araştırma mevcut mudur?