İHD Van Şubesi, Van’da 4 ay süresince yaşanan hak ihlali raporunu başlıklar halinde açıkladı. Kamuoyuna açıklanan raporda amaç olarak, “Temel haklarla alakalı olarak düzenlenen ve barışçıl içerikli eylemlerde, idarenin yapmış olduğu hak ihlallerini ve ayrımcılığı kamuoyunun bilgisine sunmak” olduğu belirtildi.

AJANS65 TV - İnsan Hakları Derneği(İHD) Van Şubesi Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında Van’da yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırlamış olduğu raporu kamuoyu ile paşlaştı.

Raporun giriş bölümünde, “Farklı tarihlerde Van ilinde; sosyal, siyasal ve hukuksal konularla ilgili olarak yapılan toplantı, yürüyüş ve basın açıklamaları ile ilgili olarak İnsan Hakları Derneği Van Şubesince gözlemler yapılmış ve bu gözlemler neticesinde tespit edilen hukuka aykırılıklar ve hak ihlalleri rapor haline getirilmiştir” ifadeleri dikkat çekildi.

‘RAPORUN AMACI’

İHD Van Şubesi tarafından kamuoyu ile paylaşılan raporda şu bilgilere yer verildi:

“Temel haklarla alakalı olarak düzenlenen ve barışçıl içerikli eylemlerde, idarenin yapmış olduğu hak ihlallerini ve ayrımcılığı kamuoyunun bilgisine sunmaktır.

YÖNTEM

Bu rapor İnsan Hakları Deneği Van Şubesinin gözlemcileri tarafından yapılan tarafsız tespitlere dayanmaktadır.

RAPORLANAN OLAYLAR

1. 16 Eylül 2023 tarihinde TJA ve bileşenlerinin Hz. Ömer Camii önünde yapmak istediği Mahse Amini’nin idamı ile ilgili olan basın açıklaması ve yürüyüş kolluk kuvvetleri tarafından engellenmiştir.
2. 2 Ekim 2023 tarihinde Star Kadın Derneği öncülüğünde Cumhuriyet Caddesi’nde, İki uzman çavuşun kadın tacizi iddiaları ile ilgili olarak yapılması istenen basın açıklaması kolluk kuvvetleri tarafından engellenmiştir.
3. 18 Kasım 2023 tarihinde Sanat Sokağında İmralı Cezaevi ile ilgili olarak uygulanan tecrit politikalarını protesto için düzenlenen Gemlik yürüyüşü eylemi kolluk kuvvetleri tarafından zor kullanılarak dağıtılmış ve 15 kişi gözaltına alınmıştır.  
4. 18 Kasım 2023 tarihinde Musa Anter parkı yanında Eğitim-İş sendikası tarafından yapılan eylem ve konser hiçbir engellemeye maruz kalmamıştır.  
5. 18 Kasım tarihinde Hüdapar öncülüğünde yapılan meşaleli yürüyüşe izin verilmiş ve bu eylem esnasında Burgerking isimli ticari işletmeye saldırıda bulunulmuş ve çalışanları tehdit edilmiştir.
6. 20 Kasım tarihinde Tuhayder öncülüğünde yapılmak istenen, cezaevinde bulunan kadınlara mektup gönderme etkinliği ve basın açıklaması kolluk kuvvetleri tarafından engellenmiştir.
7. 7 Aralık 2013 tarihinde Mebyader öncülüğünde yapılmak istene, kargo ile gönderilen cenazeler ve militanların cenazelerine yapılan saldırılar ile ilgili olan basın açıklaması kolluk kuvvetleri tarafından engellenmiştir.  

YAPILAN EYLEMLERDEKİ HAK İHLALLERİ, GÖZLEM VE TESPİTLER

1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10. maddesi ifade özgürlüğünü şu şekilde düzenlemektedir: “Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın ve ülke sınırları gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve de verme özgürlüğünü de kapsar.
2. Anayasanın 26. maddesinin 1. fıkrasına göre “Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar.
3. 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu 3. maddesi “herkes önceden izin almaksızın, silahsız ve saldırısız olarak kanunların suç saymadığı belirli amaçlarla toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olduğu” hükmünü içermektedir.
4. Avrupa İnsan Hakları Sözleşme'nin 14. Maddesi “Bu Sözleşmede tanınan hak ve özgürlüklerden yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasal veya diğer kanaatler, ulusal veya toplumsal köken, ulusal bir azınlığa aidiyet, servet, doğum başta olmak üzere herhangi başka bir duruma dayalı hiçbir ayrımcılık gözetilmeksizin sağlanmalıdır.” Hükmünü düzenlemiştir.
5.  Anayasa Madde 10: “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. (Ek fıkra: 7/5/2004-5170/1 md.) Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.” Hükmünü düzenlemektedir.

Tüm bu uluslararası ve ulusal mevzuat; AİHM kararları, yasal içtihatlar dikkate alındığında ortaya çıkan ihlaller ve tespitler şu şekildedir:

• Tüm eylemler bir kapsamda değerlendirildiğinde, idari makamlar eşitlik ilkesine uymayarak ayrımcılığa uğramama hakkını ihlal etmişlerdir.
• İdari makamlarca hukuksal olmayan kararlar neticesinde uygulanan yasaklarla ifade özgürlüğü hakkı ihlal edilmiştir.
• Kanuna aykırı olarak yapılan gözaltılar ile kişi güvenliği ve özgürlük hakkı ihlal edilmiştir.
• Yasal düzenlemelere aykırı olarak verilen yasak kararları ve bu kararların uygulanması; görevi kötüye kullanma, kişi hürriyetinden yoksun bırakma ve seyahat hürriyetini engel suçlarının oluşmasına yol açmıştır.” (HABER MERKEZİ)