HDP’nin, Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendi adayını çıkartacağını açıklaması ciddi tartışmalara neden oldu. En sert tepki ise Altılı Masa’ya yakınlığı ile bilinen, özellikle de ulusalcı gazeteci ve yazarlardan gelirken, iktidar bloku sessizliğini korudu. HDP seçmeni ise partilerinin kendi adayları ile seçime gitmesinden gayet memnunlar. Gazeteci Aslı Aydıntaşbaş ise “seçimin galibi, HDP seçmenine saygı gösterenler olacak” ifadesini kullandı.
MUHİTTİN BOTAN / AJANS65
Türkiye’nin kaderini değiştirecek olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine az bir zaman kala, kritik hamleler peş peşe gelirken, tartışmalar da alevlenmeye başladı. Altılı Masa adayını henüz netleştirmemişken, olası adaylar arasında ismi öne çıkan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu hakkında açılan hakaret davasında kendisine ceza verilmesi ve siyaset yasağı kararı alınması büyük tartışma ve tepkilere neden oldu. Bu konuya ilişkin tartışmalar henüz bitmemişken, bu kez de İBB Başkanı İmamoğlu’na “terör” soruşturması açıldı. Muhalefet kanadı bu kararı, “imamoğlu’nun cumhurbaşkanlığı adaylığının önünü kesme” olarak değerlendirdi ve İmamoğlu’nun etrafında kenetlendi.
Kılıçdaroğlu: Patron benim
İmamoğlu ve Mansur Yavaş isimlerinin durmadan cumhurbaşkanlığı için öne çıkartılması, bu iki ismin ileri sürülmesi CHP içerisinde rahatsızlıklara yol açtı. Bundan kaynaklı olacak ki CHP içerisinden peş peşe açıklamalar yapıldı. Yapılan açıklamalarda parti adaylarının Kemal Kılıçdaroğlu olacağı vurgulandı. Bu karar ile parti içerisinde tek patronun, Kemal Kılıçdaroğlu olduğu, başkalarının da CHP’nin içine karışmaması gerektiği incelikli bir dille ifade edildi. Diğer bir hamle ise CHP’nin içerisine dönüktü. Bu hamle sonrasında da ismi ön plana çıkartılan adaylara, bir çeşit “ayar” çekildi.
HDP’nin 2023 hazine yardımı bloke edildi
HDP’nin hazine yardımının kesilmesi ise seçime doğru kritik bir öneme sahipti. Bir çeşit turnusol kağıdı görevi gören bu karara, Altılı Masa’dan bir açıklama gelmemesi, HDP kanadındaki kırgınlığı daha da derinleştirdi. Çünkü bu güne dek HDP’ye yönelik gelişen hemen hiçbir saldırıya “Altılı Masa”dan tepki gelmemiş, sessizliği tercih etmişlerdi. Nitekim Altılı Masa tercihini yapmış, HDP ile aralarına duvarlar örmüştü!
‘Binde bir oyu olmayanlara bakanlıklar peşkeş çekiliyor’
Tüm yapılanlara rağmen HDP’yi sahiplenmeyen Altılı Masa’nın bileşeni kimi parti temsilcilerinin HDP’ye dönük olumsuz açıklamalarının son bulmaması bir yana, HDP’den koşulsuz destek beklemesi HDP nezdinde karşılık bulmadı. Gazeteci Fatih Portakal’ın, “Altılı Masa bileşeni hangi parti, hangi bakanlıkları istiyor” paylaşımı, asıl bardağı taşıran nokta oldu. Nitekim, binde bir bile oyları olmayan partilere üçer-beşer bakanlık verilmesi, HDP’den koşulsuz destek istenmesine rağmen dışlanması, HDP’yi bir seçim yapmaya zorlamıştı. Özellikle HDP seçmenlerinin sosyal medya platformlarından paylaştıkları ortak görüş, “binde bir bile oyu olmayan siyasi partilere bakanlıklar verilirken, HDP’nin görmezden gelinmesi, HDP’nin çantada keklik olarak görülmesinden dolayıdır” paylaşımları gelmeye başladı.
HDP’nin hamlesi beklenmedik değil, beklenen bir hamleydi
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı ve Van Milletvekili Tayip Temel, bir haber kuruluşuna yaptığı açıklamada, “çağrımız karşılık bulmadı ya da çağrımız muhalefetçe benimsenmedi. O yüzden bu yaklaşımı ortaya koymuşuz gibi algılansa da esas mesele şu: Seçime doğru giderken bir ittifak çalışmamız var, şu anda o ittifakı büyütüyoruz. Yaptığımız görüşmelerde HDP ve ittifakın güçlü bir aday oluşturması kanaati oluştu. Bunu söylerken kendimizi Türkiye’nin demokrasi ve muhalefet güçlerinin önünde engel oluşturacak bir konsensüs yok, her blok ve her ittifak kendi adayını tartıştığı gibi biz de kendi adayımızı tartışmaya açtık ve bir çalışma grubu oluşturuldu. Belki de muhalefetin tümüyle etrafında bulaşacağı bir profil ortaya çıkarabiliriz. Temel hedefimiz budur, bu kadar iddialıyız” açıklamalarında bulundu.
Temel: Mevcut rejimin sürmesinden yana değiliz
Mevcut rejimin sürdürülmesinden, devam ettirilmesinden yana olmadıklarını söyleyen Temel, “Fakat biz, Türkiye’nin esas olarak ihtiyacı olan cumhurbaşkanı adayının tartışılmasının doğru yürütülmesi gerektiğini söylüyoruz. Tabii Millet İttifakı’nın tartışmaları sürüyor, bizim de kendi içimizde aday arayışımız başladı. Bu adayların hangisinin toplumda karşılık bulacağı ve diğer çevrelerin kimin etrafında toparlanıp güç yığması gerektiğini konusu, şüphesiz ilk turdan ikinci tura kadar devam eder. Ama mevcut tutum, mevcut tablo ve mevcut duruş, bizim birinci turda kendi adayımız ile girmeyi, eğer gerçekten Türkiye toplumunun ihtiyacını karşılayacak bir aday profili yakalarsak, ikinci turda belki biz işin merkezi oluruz” şeklinde görüş belirtti.
Demirtaş: HDP kendini dikkate almayacak adayı destekleme derneği değil
HDP’nin kendi adayı ile seçimlere katılma kararı almasına Edirne Cezaevi'nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da yaptığı açıklama ile dahil oldu. Yaptığı açıklamada Demirtaş, HDP’nin bir siyasi parti olduğunu, kendisini dikkate almayacak bir adayı destekleme derneği olmadığını söyledi. Eş Genel Başkan Pervin Buldan’ın açıklamasının HDP'nin resmi parti politikası olduğunu ve sürpriz olarak karşılanmaması gerektiğini belirten Demirtaş, "HDP, ortak aday konusunda uzlaşmaya açık olduğunu, bununla birlikte kendi adayını çıkarma hazırlıklarını da aksatmadan sürdüreceğini defalarca açıkladı zaten. Eğer muhalefetin diğer bloku ortak aday çıkarmak için veya çıkacak adayda ilkeler üzerinde ortaklaşmak için HDP’yi ziyaret edip açık bir diyalog ve müzakere yürütmeyi düşünmüyorsa elbette HDP seçmenin karşısına kendi adayıyla çıkacaktır. Bundan daha normal, bundan daha meşru bir tutum olamaz.
Öyle bir durumda biz de tüm gücümüzle partimizin adayının arkasında durup başarısı için elimizden gelen tüm çabayı göstereceğiz. Ortak aday için HDP elinden geleni yapmıştır ve yine Sayın Buldan’ın açıklamasında belirttiği gibi kapıları tümden de kapatmamıştır. Bundan sonraki sorumluluk ve adım atma iradesi muhalefetin diğer blokundadır. Sonuç olarak HDP, doğru ve olması gerektiği gibi, kararlarını alarak ilerliyor."
CHP’li Engin Özkoç: Karara saygı duymak gerekiyor
Konuya ilişkin ir açıklama da CHP’den geldi. CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç yaptığı açıklamada, “HDP’nin üzerinde bir baskı var. Gelişen siyasi koşullara uygun olarak kendi tavırlarını ortaya koyuyorlar. O baskı neticesinde kendi içlerinde aldıkları kararları saygı ile karşılamak gerekir” dedi.
HDP’nin aday çıkarmasının ilk tur seçimlerinin sonuçlarını etkileyeceğini belirten Özkoç, Türkiye’nin koşullarının çok da doğal olmadığını ifade ederek, “Yeteri derecede vakit var. Tüm siyasi partilerin özlediği demokratik sistem ve güçlendirilmiş parlamenter sistemse, bundan sonraki siyasi hayatta eşit koşullarda yarışmak ve bu mevcut sistemden kurtulmak isteniyorsa bundan sonra alınan kararları bu doğrultuda düşünmek gerekir” diye konuştu.
'HDP'nin talebi haklı, değerlendirilecek'
HDP kanadından gelen, ‘Demokrasi zemininde buluşulabilecek, HDP ile diyalog kuracak bir ortak adayı desteklemeye açık oldukları’ yönündeki açıklamalara ilişkin Özkoç, şu ifadeleri kullandı: “Talepleri haklı bir talep. Siyasete nasıl baktıklarını net bir şekilde ifade ediyorlar. Bu talep değerlendirilecektir. Türkiye’nin ihtiyacı olan karara herkes uyacaktır.”
Tatlıoğlu: HDP'nin açıklaması süreçlerimizi etkilemez
HDP’nin kendi adayı ile seçime katılması kararına bir değerlendirme de İYİ Parti’den geldi. İYİ Parti Grup Başkanı İsmail Tatlıoğlu HDP’nin kararına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bizim süreçlerimizi etkilemez. Onların ayrı ittifakı var. Herkes kendi siyasi çizgisinde çalışmasını yapıyor. Onlar da kendi siyasi çizgilerinde bir çalışma yapıyor. Her ittifak, her parti kendi durumunu maksimize edecek bir konum belirliyor. Doğrudur, yanlıştır. Seçim süreci geldi, finale yaklaştık. HDP ve ittifakları böyle bir karar vermiş. Tüm ittifaklara saygı duyarak yürütülecek bir süreç” şeklinde konuştu.
Merdan Yanardağ: HDP’nin Türkiye partisi olma iddiasını çöpe atar
HDP’nin almış olduğu karara en sert yanıt verenlerden bir tanesi gazeteci Merdan Yanardağ oldu. Sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Yanardağ, “Millet İttifakı'nın adayını görmeden, görüşmeden, ortak adayda ısrar etmeden alınan bu karar, sadece Erdoğan iktidarına hizmet eder. Gericilikle ikinci kez çözüm arayışı herkes için yıkım olur. HDP'nin Türkiye partisi olma iddiasını çöpe atar. Çok tuhaf!” paylaşımın yaptı. Yanardağ’ın bu paylaşımına sert tepkiler gösterildi.
Tuncay Mollaveisoğlu: Pazarlık sonuç verdi
Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Tuncay Mollaveisoğlu da HDP’nin kararını değerlendirenler arasında. Mollaveisoğlu da sosyal medya hesabından paylaşımda bulunarak kararı değerlendirdi. Yaptığı paylaşımda Mollaveisoğlu, “HDP aday çıkaracağını açıkladı. Seçim ikinci tura kalacak. Peki muhalefetin adayını dahi görmeden neden bu kararı aldılar? İktidarın HDP’yi kapatma hamlesinin ilk adımı hazine yardımının kesilmesiydi. Saray “kapatırız” mesajı vermişti. Pazarlık sonuç verdi!”
Aslı Aydıntaşbaş: HDP’nin kararı zekice ve stratejik
Tartışmaya dahil olanlardan bir diğeri de gazeteci Aslı Aydıntaşbaş oldu. Aydıntaşbaş HDP’nin hamlesini zekice ve stratejik olarak değerlendirdiği sosyal medya paylaşımında, “Seçim kararları HDP seçmeni belirleyecek. Seçimler ikinci tura kaldı. Asıl siyasi satranç, 1. ve 2. tur arasında yaşanacak.
Umarım Altılı Masa, bu sonucun HDP’ye yönelik mesafeli ve mahcup tutumundan kaynaklandığını görüp, farklı bir dil ve strateji seçer. Parmak sallayıp “Bak gördün mü bunlar anlaşacak” diye tutturmak, muhalefetin yapacağı en yanlış davranış olur.
HDP 16 ay önce tutum belgesini açıkladı ve ‘ortak adaya açığız’, ‘muhalefetle konuşmak istiyoruz’ dedi. Bunu görmezden gelip HDP seçmenini görmezden gelmek, hataydı.
HDP’nin tutumu, seçimin galibini belirleyecek. Bu dünde böyleydi, bugün de böyle. Seçimin galibi, HDP seçmenine hak ettiği saygıyı gösteren olacak. Baskı da, görmezden gelme de işlemez” dedi.
Mustafa Sönmez: İflah olmaz bazı isimlerin verecekleri cevapları boşverin
Ekonomist Mustafa Sönmez de HDP’nin kararını değerlendirdi. Sönmez, “HDP’nin kendi CB adayını göstermesinden hemen ‘Erdoğan lehine’ şeklinde sonuç çıkaranlar çok aceleci. Sizce HDP böyle bir sorumsuzluk yapar mı? Erdoğan’ın değirmenine su taşır mı? İflah olmaz bazı isimlerin vereceği cevabı tahmin ediyorum, onları boş verin. Vardır bir bildikleri.
HDP’nin aday kararı, HDP’yi kapattırarak seçime sokmama hamlesini etkisiz kılacak bir karşı hamle olarak da yorumlanabilir. Sırf partiyi seçim günü arifesine kadar açık tutmak için bile bu karar alınmış olabilir. Erdoğan’ın kaderini HDP seçmeni belirleyecek. Hem de fena belirleyecek” değerlendirmesinde bulundu.