Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Demokrasi Zirvesi’ne davet edilmemesi çeşitli tartışmalara neden olmuştu. İki hafta sonra düzenlenecek olan zirveye Erdoğan yine davet edilmedi. 2021'deki ilk buluşmaya katılmayan sekiz ülke de eklendi. Türkiye ve Macaristan yine çağrılmadı.
AJANS65 TV - ABD Başkanı Joe Biden tarafından iki yıl önce düzenlenen ‘Demokrasi Zirvesi’ne kimi ülke devlet başkanlarının davet edilmemesi, bu devlet başkanları içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bulunması çeşitli tartışmalara yıl açmıştı. ABD Başkanı Joe Biden'ın, en önemli dış politika girişimlerinden biri olarak gördüğü 'Demokrasi Zirvesi'ne, NATO üyeleri Türkiye ile Macaristan'ın bu sene de davet edilmediği belirtildi. Foreign Policy dergisine konuşan kaynaklar, bu durumun iki ülkede de demokrasi alanında yaşanan gerilemeden kaynaklandığını söyledi.
‘Otoriter’lik karşısında demokrasi ve insan hakları savunulacak
28-30 Mart tarihleri arasındaki zirve, Biden'ın yanı sıra Kosta Rika, Güney Kor, Hollanda ve Zambiya'nın ortak ev sahipliğinde yapılacak. Yaklaşık 120 ülkenin davetli olduğu zirvede, otoriterlik karşısında demokrasinin ve insan haklarının savunulması, kadınların demokrasilerdeki rolü ve yolsuzlukla mücadele gibi konular üzerine yüz yüze ve çevrimiçi toplantılar yapılacak.
‘Demokrasi zirvesi dış politikanın markalarından birisi’
ABD'nin saygın dergilerinden Foreign Policy'nin haberine göreyse, Biden, Türkiye ve Macaristan'ı bu yıl da davetli listesinin dışında tutmayı tercih etti. Haberde Biden'ın ekibinin 'Demokrasi Zirvesi'ni yönetimin dış politika markalarından biri olarak gördüğü belirtildi.
Dergiye konuşan üç ABD'li yetkili ise Washington'ın Rusya'ya karşı Ukrayna'daki Batı stratejisinde ve Finlandiya ile İsveç'in NATO üyeliğinde bu iki müttefikinin desteğine ihtiyaç duymasına rağmen, zirveye davet etmeme kararının "Türkiye ve Macaristan'daki demokratik gerileme konusunda artan endişeyi" yansıttığını söyledi.
'Erdoğan en zor seçimle karşı karşıya'
Haberde, "Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gücü elinde topladı ve ülkenin demokratik unsurlarını tasfiye etti ama mayıstaki seçimlerde 20 yıllık iktidarına karşı en büyük meydan okuma ile karşı karşıya" denildi. Macaristan Başbakanı Victor Orban'ın ise demokratik gerileme nedeniyle kendi kendisini Avrupa Birliği'nden ve NATO'dan uzaklaştırdığı yorumu yapıldı.
Davet edilmeme yeni gerilimlere neden olabilir mi?
Foreign Policy, zirveye ikinci davet edilmeme kararının Washington ile iki NATO müttefiki arasında yeni bir gerilim yaratabileceği de belirtildi. Biden yönetiminden bir yetkili ise zirvenin davetli listesinden ibaret olmadığını söyleyerek bu kararın çok da önemli olmadığını savundu. Yetkili, zirvenin niyetinin "bir başka ülkenin demokrasisinin ne kadar güçlü olduğuna dair bir kanaat beyan etmek" olmadığını belirtti; "Türkiye ve Macaristan'la ilişkilerimizi daha da güçlendirmeye bağlıyız. İkisi de önemli NATO müttefikleri ve karşılıklı çıkara dayalı birçok konuda birlikte çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.
Zirvenin amacı tartışmalara neden olmuştu
Biden yönetimi, ilk Demokrasi Zirvesi'ni 2021 sonunda düzenlemiş, Türkiye ve Macaristan yine davet edilmemişti. Bu karara AKP iktidarından tepki gelmişti. Macaristan'ın çağrılmaması ise AB'nin zirvede ortak bir rol oynamasını engellemişti. Bununla birlikte, bazı uzmanlar da zirvenin amacını sorgulayıp ABD'nin tek başına hangi ülkenin demokratik olup olmadığına karar veremeyeceğini vurgulamıştı.
Sekiz yeni ülkeye davet gitti
Bu yılki zirveye, 2021'dekinden sekiz başka ülkenin daha eklenmesi de dikkat çekti. Bu ülkeler, Honduras, Fildişi Sahili, Gambiya, Moritanya, Mozambik, Tanzanya, Bosne Hersek ve Liechtenstein.