Eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı ve 26. Dönem Urfa milletvekili Osman Baydemir'in 2017 yılında Meclis'te yaptığı bir konuşmada Kürdistan kelimesini kullanması nedeniyle ceza alması üzerine AİHM'e yaptığı başvuruda, ifade özgürlüğünün ihlal edildiği kararı verildi.
AJANS65 TV - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı ve eski HDP Urfa Milletvekili Osman Baydemir'e Meclis'te "Kürdistan" ifadesini kullandığı gerekçesiyle 2017 yılında verilen cezayla ilgili yapılan başvuruyu karara bağladı. AİHM, oy birliği ile Baydemir'e disiplin cezası verilmesinin ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 10'uncu maddesinin ihlal edildiğini belirten mahkeme, toplam 16 bin 957 euro tazminat ödenmesine karar verdi. Türkiye'yle ilgili dosyalarda karşı oy vermesi tartışmalara neden olan AİHM yargıcı Saadet Yüksel de Baydemir'in başvurusunda hak ihlali kararına katıldı.
Ne olmuştu?
Eski HDP Milletvekili Osman Baydemir, 2017 yılının aralık ayında Meclis'teki bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmada, ''Ben bir Kürt evladı olarak, Kürdistan'dan gelen bir temsilci olarak istediğim şey bu çatı Türk ve Kürt ortak çatısı olmasıdır'' dedi.
TBMM Başkan Vekili Ayşenur Bahçekapılı da Baydemir'e, ''Kürdistan neresi?'' diye sordu. Baydemir de elini kalbine koyarak, ''Kürdistan şurası'' dedi. Baydemir'e "Kürdistan" sözleri nedeniyle Meclis'ten geçici olarak çıkarma cezası teklif edildi. Baydemir'e 2 gün Genel Kurul'dan çıkarma cezası verildi. Oturumu yöneten AK Partili Bahçekapılı, Baydemir'e "Lütfen genel kuruldan ayrılın" dedi. Baydemir zafer işareti yaparak genel kuruldan ayrıldı. Baydemir'in maaşından ceza nedeniyle 12 bin lira kesildi. Bu ceza, Meclis'te ilk defa Baydemir'e uygulandı.
Osman Baydemir, Genel Kurul kararlarına itiraz yolu kapalı olduğu için "yasama faaliyeti sırasında sarf ettiği sözler nedeniyle cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiği" gerekçesiyle doğrudan Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurdu. Dosyayı inceleyen Yüksek Mahkeme, ocak ayında "disiplin cezasının Anayasanın yargısal denetimini mümkün kıldığı parlamento kararlarından olmadığı" gerekçesiyle 'yetkisizlik' kararı verdi. Baydemir, bunun üzerine AİHM'ye başvurmuştu.
AİHS 10. Madde nedir?
- Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın ve ülke sınırları gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve de verme özgürlüğünü de kapsar. Bu madde, Devletlerin radyo, televizyon ve sinema işletmelerini bir izin rejimine tabi tutmalarına engel değildir.
- Görev ve sorumluluklar da yükleyen bu özgürlüklerin kullanılması, yasayla öngörülen ve demokratik bir toplumda ulusal güvenliğin, toprak bütünlüğünün veya kamu güvenliğinin korunması, kamu düzeninin sağlanması ve suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın, başkalarının şöhret ve haklarının korunması, gizli bilgilerin yayılmasının önlenmesi veya yargı erkinin yetki ve tarafsızlığının güvence altına alınması için gerekli olan bazı formaliteler, koşullar, sınırlamalar veya yaptırımlara tabi tutulabilir.