Uludağ Milli Parkı’nda ‘yetki karmaşası’ nedeniyle kurulmak istenen Alan Başkanlığı sistemine çevreciler tepkili. Uludağ’ın endemik türlere yaptığı ev sahipliğinden, temiz su kaynaklarına kadar bölgenin turizmden daha önemli olduğu savunuluyor.
Türkiye’de kış turizminin en popüler yeri Uludağ için Bursalılar ve çevreciler endişeli. Bunun nedeni ise Uludağ’a kurulmak istenen Alan Başkanlığı. Daha çok kış turizmiyle bilinen Uludağ aynı zamanda 1961 yılından beri milli park statüsünde. Çevrecilere göre Uludağ Milli Parkı, Dünya’da en çok yapılaşmaya açılan bölgelerden biri. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda 10 Aralık’ta kabul edilen ‘Uludağ Alanı Hakkında Kanun Teklifi’ne tepkiler artıyor. Çevreciler Bursa’nın yanı sıra İstanbul’da da Alan Başkanlığı’na dikkat çekmeye çalışıyor. Öte yandan Meclis’te bir dizi görüşmeler yapıldı. Çevrecilerin gündeminde artık Ankara’ya yürüyüş de var.
‘Uludağ, temiz su ve oksijen kaynağı’
Uludağ Milli Parkı’nda yetki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nda. Alan Başkanlığı’nı içeren düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte, Uludağ’da Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’nün yetkileri sınırlanacak. Turizm sermayesinin yasal meşruluk kazanacağı Uludağ’da yapılaşmanın artacak olması en büyük itiraz noktası. Uludağ Alan Başkanlığı için konuştuğumuz DOĞADER Başkanı Sedat Güler, bölgenin önemini anlattı.
Artı Gerçek’ten Osman Çaklı’nın haberinde, Uludağ’ın bin 320 çeşit bitki ve böceğe ev sahipliğini yaptığını, nadir görülen 175 endemik türün Uludağ Milli Parkı’nda olduğunu belirten Güler, 32 endemik bitki türünün ise yalnızca Uludağ’da bulunduğunu kaydetti. Alan Başkanlığı’nı “Talan başkanlığı” olarak değerlendiren Güler, şöyle devam etti:
“Uludağ yalnızca kış turizminden ibaret değil. Dağ, aynı zamanda Bursa’nın su kaynağı niteliğini taşıyor. Yüzde 71’i ormanlık alandan oluşuyor. 23 adet sanayii bölgesinin ve resmi kayıtlara göre 1 milyon taşıtın kirlettiği; Bursa’da yaşayan 3,5 Milyon vatandaşımızın soluduğu havayı ormanlarıyla üretip, temizleyip kente gönderen Uludağ’dır. Bursa’yı zehirleyecek Karbon salınımının yutak alanı Uludağ’dır. Uludağ üniversitesi tarafından yapılan 2 yıllık araştırma sonucunda; sadece 1 adet Uludağ köknarı, Bursa’da yaşayan 70 kişinin bir günlük oksijenini sağlamaktadır. Ayrıca Bursa ovasına gönderdiği Uludağ dereleri ve çaylarının suladığı verimli Bursa ovasında yetişen tarım ürünleri, ülkemizde ve dünyada rağbet görmektedir.”
‘Kış geldi Uludağ’da bir santim kar yok’
Yılda 2 milyon ziyaretçi ağırlayan Uludağ’da Alan Başkanlığı ile ziyaretçi sayısının 4 milyona çıkması bekleniyor. Sedat Güler’e göre Alan Başkanlığı’nın artıracağı trafik, betonlaşma kısıtlanmalı, dağa ziyaretçi kısıtlaması getirilmeli. Güler, Milli Parklar Yasası’na en iyi örnek olarak Aydın-Kuşadası’ndaki Dilek Milli Parkı’nı gösteriyor. Alanın çok sıkı korunmakla birlikte belirli ziyaretçi sayısından sonra kapılarının kapatıldığını söylüyor. Güler, 9 Aralık’ta Meclis’te komisyon toplantısına katıldıklarında da itirazlarını anlattıklarını kaydetti. Güler, DKMP’nin Ağaoğlu’nun kaçak yapılarını daha önce yıktığını hatırlatarak milli park statüsünün delinmek istendiğini ifade etti. Güler’in endişeleri arasında Uludağ’ın milli park olmaktan çıkarılması da var. Daha şimdiden üçüncü oteller bölgesinin konuşulduğunu sözlerine ekleyen Güler, “15 Aralık’ta oteller açılacak ama bir santim kar yok. Kış süresi kısaldı. Normalde bu mevsimde Uludağ’da kar olması gerekirdi. İklim krizinin etkilerini yaşadığımız son yıllarda Uludağ gibi bir yeri 12 ay turizme açmak istiyorlar. Benim çocukluğumda Uludağ’dan kar, 6 ay kalkmazdı. Şimdi mart ayında erimeye başlıyor” diye konuştu.
‘Sınırlar Cumhurbaşkanı kararı ile genişletilecek’
Uludağ Alan Başkanlığı’na Ekoloji Birliği, İklim Adaleti Koalisyonu ve Bursa Su Kolektifi gibi çevre örgütleri de tepkili. Ekoloji örgütleri 18 Aralık Pazar günü Bursa ve İstanbul’da eş zamanlı eylemler gerçekleştirerek kamuoyunun dikkatini çekmek istedi. Alan Başkanlığı hakkında konuştuğumuz Bursa Su Kolektifi’nden Şafak Şenel Erdem ile konuştuk. Erdem, Uludağ’daki sınırların Cumhurbaşkanlığı kararı ile değiştirebilir olmasına tepkili:
“Bugün 2 bin hektar olsa da devamında 5 bin hektar belki de milli parkın tamamının Alan Başkanlığı ile yönetilmesinin önü açılıyor. Yaşanacak yıkımları kısa bir süredir alan başkanlığı sistemi ile yönetilen Kapadokya’dan tahmin ediyoruz. Bu kanun ile Uludağ’da koruma altındaki alanlar hızla ranta açılacaktır. Komisyon üyelerinin alacağı kararın, tek adam rejimi ve atama sistemi göz önünde bulundurulduğunda ne kadar bilime, akla uygun olacağı da tartışma konusudur. Bursa’ya ihanet olan bu kanun teklifinin geri çekilmesini istiyoruz”
‘Milli Parklar Kanunu’na aykırı’
Alan Başkanlığı Kanun teklifinin 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’na aykırı olduğunu sözlerine ekleyen Erdem, “Uludağ Milli parkı sayıları gittikçe azalan Sakallı Akbaba ve Kaya Kartalının yuvasıdır. Bu yüzden Uludağ önemli kuş alanlarından biridir. Paçalı Baykuşun ilk görüntülendiği yer Uludağ’dır. Apollo kelebeğinin ender yaşadığı bölgelerdendir ve Uludağ’a özgü bir alttürü vardır. Bu sebeple Bu hafta içerisinde ülkenin birçok yerinden gelecek yaşam ve doğa savunucuları ile beraber TBMM’yi ziyaret edeceğiz. Kanun tasarısının Genel Kurula gelmeden geri çekilmesi talebimizi yineleyeceğiz” diye konuştu.
Uludağ Alan Başkanlığı tartışmaları ilk olarak 2022’nin başında gündeme geldi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Alan Başkanlığı ile Uludağ Milli Parkı’nda kayak pistleri için yer tespiti yapılacağını söylemişti. Uludağ’da hali hazırda yapılmış otellerin büyük bir çoğunluğunun kaçak olduğu iddialar arasında.
